Tự ý bán nguyên liệu

Công ty Cổ phần XNK Nông sản Thái Bình đã tiêu thụ hàng hóa đang chịu sự giám sát của cơ quan Hải quan dẫn đến việc trốn thuế với số tiền lớn. Trong quá trình làm việc với cơ quan Hải quan, công ty có dấu hiệu tẩu tán tài sản là máy móc thiết bị và hạt điều thô để ở kho chứa hàng, trốn tránh không đến làm việc với cơ quan Hải quan; DN không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh… có dấu hiệu buôn lậu được qui định tại Điều 188 Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015. Vì vậy, Cục Điều tra chống buôn lậu đã khởi tố vụ án hình sự tội “buôn lậu”, chuyển hồ sơ cho cơ quan Cảnh sát điều tra mở rộng điều tra, làm rõ vụ việc.

Vụ việc do Chi cục Hải quan cửa khẩu Chơn Thành (Cục Hải quan Bình Phước) và Đội Kiểm soát phòng chống buôn lậu khu vực miền Nam (Cục Điều tra chống buôn lậu- Tổng cục Hải quan) phát hiện. Công ty Cổ phần XNK Nông sản Thái Bình do ông Thái Bình Dương (sinh năm 1990) làm Giám đốc, có địa chỉ đăng ký kinh doanh tại 67/35 Xô Viết Nghệ Tĩnh, P.17, quận Bình Thạnh, TP.HCM. Địa chỉ cơ sở sản xuất, kho chứa hàng (thông báo với cơ quan Hải quan) tại Ấp Thái Dũng, xã Tân Tiến, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước. Trong giai đoạn từ ngày 8/9/2016 đến 15/1/2018, Công ty Cổ phần XNK Nông sản Thái Bình mở 70 tờ khai hải quan tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Chơn Thành nhập khẩu số lượng hạt điều thô từ các nước châu Phi về Việt Nam khai báo loại hình nhập khẩu sản xuất hàng xuất khẩu để được ưu đãi về thuế, cũng như điều kiện nhập khẩu hàng hóa.

Qua rà soát quá trình thực hiện hợp đồng của Công ty Cổ phần XNK Nông sản Thái Bình, cơ quan Hải quan phát hiện tình hình nhập – xuất – tồn nguyên liệu sản xuất hàng xuất khẩu của DN này có dấu hiệu bất thường (lượng xuất khẩu rất ít so với số lượng nguyên liệu nhập khẩu, tồn kho trong năm 2017), nên đã ra quyết định kiểm tra tình hình sử dụng, tồn kho nguyên liệu, vật tư, máy móc, thiết bị và hàng hóa xuất khẩu tại địa chỉ trụ sở công ty và địa chỉ cơ sở sản xuất. Kết quả kiểm tra phát hiện, DN này không tiếp tục đáp ứng điều kiện miễn thuế theo qui định đối với toàn bộ số lượng nguyên liệu còn tồn theo khai báo trên hồ sơ hải quan và có hành vi vi phạm “sử dụng hàng hóa thuộc đối tượng miễn thuế không đúng mục đích mà không khai báo việc chuyển đổi mục đích sử dụng theo qui định”.

Trong quá trình xác minh, cơ quan Hải quan phát hiện nhiều lô hàng hạt điều nhập khẩu của công ty này không được chở về cơ sở sản xuất tại huyện Đồng Phú theo quy định mà được chở thẳng tới các địa điểm tại huyện Bù Đốp (cách cơ sở sản xuất 60-90 km). Từ kết quả kiểm tra, Chi cục Hải quan cửa khẩu Chơn Thành đã ban hành Quyết định về việc ấn đinh thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của Công ty Cổ phần XNK Nông sản Thái Bình, với mức thuế phải nộp trên 21 tỷ đồng. Để thu hồi số nợ thuế truy thu này, Chi cục Hải quan cửa khẩu Chơn Thành áp dụng nhiều biện pháp nhằm đốc thu, nhưng DN không hợp tác, không chấp hành.

Hạt điều nguyên liệu nhập khẩu. Ảnh: T.H.

Bỏ địa chỉ, trốn tránh

Trong quá trình thực hiện các bước chuẩn bị cho việc áp dụng biện pháp cưỡng chế kê biên tài sản đảm bảo thu hồi số thuế ấn định nêu trên, cơ quan Hải quan đã nhiều lần liên lạc với ông Thái Bình Dương là người đại diện pháp luật của Công ty Cổ phần XNK Nông sản Thái Bình để làm việc, nhưng không liên lạc được. Xác minh trụ sở cho thấy, DN này không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh. Tuy nhiên, đã phát sinh nhiều tình tiết phức tạp liên quan đến số nguyên liệu còn lưu tại các kho chứa hàng của Công ty Cổ phần XNK Nông sản Thái Bình. Đó là, có một số cá nhân và DN đến làm việc với cơ quan Hải quan khai nhận là chủ sở hữu hàng hóa để tại kho của Công ty Cổ phần XNK Nông sản Thái Bình tại địa chỉ ấp Thái Dũng, xã Tân Tiến, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước.

Làm việc với cơ quan Hải quan, ông Nguyễn Minh Hà khai nhận làm nghề giám định hạt điều, tự đứng ra thuê lại kho chứa hàng trên bằng thỏa thuận miệng (không lập hợp đồng thuê kho) để chứa hàng là hạt điều chưa bóc vỏ mà ông nhận của các chủ hàng ở TP. HCM gửi. Để chứng minh, ông Hà xuất trình cho cơ quan Hải quan biên bản xác nhận hiện trạng kho bãi được lập ngày 5/1/2018 giữa Công ty TNHH Một thành viên T.N.H và Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Nông sản Thái Bình. Nội dung biên bản xác nhận “Tất cả các hoạt động kinh doanh phát sinh hoặc lưu trữ hàng hóa tại kho hoàn toàn không liên quan và không thuộc sở hữu của Công ty Cổ phần XNK Nông sản Thái Bình”. Theo đó, ông Hà xác nhận hàng hóa chứa trong kho là của Công ty TNHH Một thành viên T.N.H.

Làm việc với cơ quan Hải quan, bà T.T.M.D, đại diện cho Công ty TNHH MTV T.N.H cho biết, số hạt điều chưa bóc vỏ chứa trong kho tại địa chỉ ấp Thái Dũng, Xã Tân Tiến, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước là thuộc quyền sở hữu của Công ty TNHH MTV T.N.H. Để chứng minh, bà D. xuất trình các hồ sơ chứng từ gồm 1 bộ tờ khai hải quan, 6 hợp đồng kinh tế thể hiện Công ty TNHH MTV Nông sản L.V.N (cũng do chính bà T.T.M.D làm giám đốc) bán cho Công ty TNHH MTV T.N.H. 1.342 tấn hạt điều thô, nhưng chưa thanh toán tiền, nên không có chứng từ cung cấp cho cơ quan Hải quan, không cung cấp được hợp đồng vận chuyển… Theo khai nhận của bà D., nguồn gốc hàng hóa của 6 hợp đồng trên là thuộc 10 bộ tờ khai nhập khẩu mà công ty nhập khẩu của các đối tác từ Indonesia và Philippines. Trong khi đó, cơ quan Hải quan xác định, toàn bộ lô hàng hạt điều tại kho đều có vỏ bao in ấn là Bờ Biển Ngà - châu Phi, phù hợp với các lô hàng mà Công ty Cổ phần XNK Nông sản Thái Bình đã nhập khẩu.

Trong quá trình làm việc với cơ quan Hải quan, những người này đều cho rằng không có quan hệ làm ăn với Công ty Cổ phần XNK Nông sản Thái Bình. Tuy nhiên, qua tài liệu thu thập được từ ngân hàng cho thấy những người này có phát sinh nhiều giao dịch với Công ty cổ phần XNK Nông sản Thái Bình, với số tiền hàng chục tỷ đồng.

Từ các thông tin thiếu minh bạch nêu trên, theo phân tích của lãnh đạo Đội 3, Cục Điều tra chống buôn lậu- Tổng cục Hải quan, vụ việc nêu trên có sự cấu kết giữa một nhóm các đối tượng có hoạt động kinh doanh ngành nghề là mặt hàng hạt điều trong khoảng thời gian dài. Những đối tượng này đứng tên thành lập các công ty kinh doanh mua bán, XNK mặt hàng điều nguyên liệu, trốn thuế.

Theo qui định hàng hóa nhập khẩu là nguyên liệu để sản xuất hàng xuất khẩu thì được miễn thuế nhập khẩu. Ngoài ra, mặt hàng hạt điều thuộc đối tượng kiểm dịch thực vật theo danh mục vật thể thuộc diện kiểm dịch thực vật của Việt Nam, thuộc Danh mục hàng hóa nhập khẩu phải kiểm tra an toàn thực phẩm trước khi thông quan. Công ty Cổ phần XNK Nông sản Thái Bình đã dùng phương thức thủ đoạn khai báo hàng hóa nhập khẩu là nguyên liệu để sản xuất hàng xuất khẩu để đưa hàng hóa nhập khẩu có điều kiện này vào Việt Nam. Sau khi đưa hàng hóa vào Việt Nam, thay vì đưa vào để sản xuất phục vụ việc xuất khẩu thành phẩm, Công ty đã tiêu thụ tại thị trường trong nước. Hành vi này đã trốn tránh việc nộp thuế nhập khẩu và đưa hàng hóa đang chịu sự giám sát của cơ quan Hải quan vào tiêu thụ trong nước mà không có giấy phép an toàn vệ sinh thực phẩm qui định.