Ngành Hải quan: Hiện đại hoá phương thức kiểm soát, tăng cường thu thập thông tin

TCDN - Năm 2019, ngành Hỉa quan đã cải cách, hiện đại hoá phương thức kiểm soát hải quan, ứng dụng triệt để công nghệ thông tin, tăng cường thu thập thông tin, nắm tình hình, kiểm soát chặt chẽ hàng hoá xuất nhập khẩu, phương tiện xuất nhập cảnh.

Ông Nguyễn Khánh Quang, Phó Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu cho biết, năm 2018, ngành Hải quan đã cải cách, hiện đại hóa phương thức kiểm soát hải quan, ứng dụng triệt để công nghệ thông tin, tăng cường sử dụng các trang thiết bị, kỹ thuật quản lý hiện đại trong hoạt động nghiệp vụ kiểm soát hải quan, đảm bảo kịp thời phân tích thông tin; xác định trọng điểm, chủ động phòng ngừa, đấu tranh với các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới: Qua đó hỗ trợ cho lực lượng kiểm soát hải quan toàn ngành trong việc phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật Hải quan.

Theo đó, ngành đã tiếp tục hoàn thiện hệ thống cơ sở pháp lý liên quan đến công tác quản lý nhà nước về hải quan nhằm chính quy hóa việc triển khai các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan trong toàn ngành, đảm bảo cho lực lượng kiểm soát hải quan thực thi hoạt động nghiệp vụ ngày càng hiệu quả. Năm 2018, Tổng cục Hải quan đã chủ động tham mưu Chính phủ, Bộ Tài chính ban hành liên quan tới các hoạt động hải quan.

Công tác chỉ đạo, điều hành năm 2018 đã có những sáng tạo tích cực, góp phần dự báo, cảnh báo sát tình hình hoạt động buôn lậu, chủ động phát hiện kịp thời những phương thức, thủ đoạn mới, các hiện tượng nóng, nổi cộm để kiểm tra, giám sát, kiểm soát chặt chẽ, tập trung đánh đúng, trúng các đối tượng chủ mưu, cầm đầu; ngăn chặn, bắt giữ, xử lý kịp thời, triệt để hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận thương mại, hàng giả trong địa bàn hoạt động của Hải quan.

Đặc biệt, ngành đã tăng cường thu thập thông tin, nắm tình hình, kiểm soát chặt chẽ hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện xuất nhập cảnh; tập trung thực hiện đầy đủ, đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ Hải quan để chủ động trong công tác phòng ngừa, phát hiện, bắt giữ và xử lý kịp thời các vụ việc vi phạm pháp luật Hải quan.

Theo thống kê sơ bộ, từ ngày 16/12/2017 đến ngày 15/12/2018, lực lượng kiểm soát Hải quan toàn ngành đã chủ trì, phối hợp phát hiện, bắt giữ, xử lý 16.633 vụ việc vi phạm trong lĩnh vực hải quan (tăng 9,54 %); trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 1.702 tỷ 417 triệu đồng (tăng hơn 115,61 %); thu ngân sách đạt 350,966 tỷ đồng (tăng 4,83 %) so với cùng kỳ năm 2017. Cơ quan Hải quan khởi tố 62 vụ án hình sự, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 133 vụ.

Riêng về ma túy, toàn ngành hải quan đã chủ trì, phối hợp phát hiện, bắt giữ 216 vụ vi phạm liên quan đến chất ma túy, thuốc gây nghiện hướng thần và xuất nhập khẩu tiền chất (tăng 115 vụ, tương đương tăng 113,86% so với cùng kỳ năm 2017). Thu giữ: 54.021,81 gram và 444 bánh Heroin; 128.166,87 gram, 364.258 viên và 185 túi, gói ma túy tổng hợp; 176.176 gram ma túy đá; 104,833 kg Cocain; 2.500 kg lá Khát; 3.800 kg tiền chất...

Đại diện Tổng cục Hải quan chia sẻ, trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ về chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, ngành Hải quan còn không ít những khó khăn như: Thẩm quyền điều tra theo thủ tục tố tụng hình sự và thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính với hình thức “phạt tiền” và “tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính” của cơ quan Hải quan còn hạn chế, ảnh hưởng không nhỏ đến công tác điều tra, xử lý của ngành Hải quan. Cụ thể: Pháp luật hiện hành chỉ quy định cho cơ quan Hải quan có thẩm quyền điều tra theo tố tụng hình sự đối với 3 tội danh: “Điều 188. Tội buôn lậu”, “Điều 189. Tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới” và “Điều 190. Tội sản xuất, buôn bán hàng cấm”. Tuy nhiên, trong thực tế thực thi nhiệm vụ, có nhiều loại tội phạm xảy ra thuộc phạm vi quản lý của ngành Hải quan như: vận chuyển trái phép vũ khí, ma túy qua biên giới; trốn thuế, rửa tiền, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng giả... Khi phát hiện những hành vi phạm tội này, cơ quan Hải quan phải chuyển cho cơ quan điều tra. Điều này mất nhiều thời gian về thủ tục hành chính, không bảo đảm tính kịp thời trong phát hiện, điều tra tội phạm.

Theo quy định, Chi cục trưởng, Đội trưởng Đội Kiểm soát Hải quan và tương đương chỉ được phạt tiền và tịch thu tang vật vi phạm có trị giá không vượt quá 25 triệu đồng với cá nhân và không quá 50 triệu đồng với tổ chức; thẩm quyền của cấp Cục trưởng chỉ được phạt tiền và tịch thu hàng hóa vi phạm có trị giá không vượt quá 50 triệu đối với cá nhân, 100 triệu đồng đối với tổ chức. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều vụ bắt giữ của cơ quan Hải quan có trị giá hàng vi phạm cao hơn so với quy định (100 triệu đồng) nên cơ quan Hải quan phải chuyển vụ việc đến cơ quan có thẩm quyền cao hơn xử lý dẫn đến vụ việc bị kéo dài.

Trong hoạt động tổ chức điều tra hình sự, việc thu giữ, bảo quản, sử dụng vật chứng để phục vụ công tác điều tra là hết sức quan trọng, nhưng cơ quan Hải quan không được pháp luật cho phép xây dựng kho tạm giữ vật chứng. Do vậy, khi thu giữ vật chứng, cơ quan Hải quan phải gửi ở cơ quan Công an, ảnh hưởng đến tiến độ, hiệu quả điều tra vụ án.

Một vấn đề khác, Bộ luật Tố tụng hình sự quy định tạm giữ người là một biện pháp ngăn chặn, nhưng cơ quan Hải quan khi phát hiện tội phạm tại cửa khẩu không được phép tạm giữ, bắt người. Trong khi đó, nhiều đối tượng phạm tội tại cửa khẩu có quốc tịch nước ngoài, nếu không quy định cơ quan Hải quan được quyền bắt người, giữ người, việc điều tra, truy tố gặp khó khăn.

Ngoài ra, một số quy định của pháp luật về hoạt động thương mại, thủ tục hàng hóa tạm nhập - tái xuất, trung chuyển, chuyển khẩu chưa ràng buộc được trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp; chưa quy được trách nhiệm pháp lý với đối tượng kinh doanh kho bãi, bốc xếp, người vận chuyển, không xử lý được chủ thể vi phạm là người nước ngoài... nên chưa hạn chế vi phạm trong lĩnh vực chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Ngọc Anh - Tạp chí TCDN số 1+2/2019

Bạn đang đọc bài viết Ngành Hải quan: Hiện đại hoá phương thức kiểm soát, tăng cường thu thập thông tin tại chuyên mục Thuế & cuộc sống của Tạp chí Tài chính doanh nghiệp. Liên hệ cung cấp thông tin và gửi tin bài cộng tác:

email: [email protected], hotline: 086 508 6899

Bình luận

Tag:

12567 ngành hải quan: hiện đại hoá phương thức kiểm soát;12568 tăng cường thu thập thông tin;3390 ngành hải quan;12569 nguyễn khánh quang;12570 phó cục trưởng cục điều tra chống buôn lậu;12571 luật hải quan